I-Giriş

Kamu İhale Kanunu kapsamında yapılan ihalelerde hak kaybına uğrayan veya hukuka aykırılık belirleyen kişilerin, en son idari başvuru yolu; “itirazen şikâyet” başvurusudur. Bu başvuru, yine anılan Kanun ve ikincil mevzuat kapsamında; şekil, süre ve esaslara uygun olarak EKAP üzerinden, Kamu İhale Kurumuna yapılır. 

Kurum adına Kamu İhale Kurulu (KİK), itirazen şikâyet başvurularını başvuru sahibinin iddiaları ile idarenin şikâyet üzerine aldığı kararda belirlenen hususlar açısından inceler. Yapılan incelemenin sonucunda verilen karar, EKAP üzerinden muhataplarına duyurulur. 

Kurul tarafından verilen kararlar, alınan kararın muhatabı olan başvuru sahibi veya idare tarafından Ankara İdare Mahkemeleri nezdinde, 30 (otuz) gün içerisinde dava konusu yapılabilir. 

Bu makalede, Kurum adına karar veren Kamu İhale Kurulu’nun bazı kararlarının idari yargı mercilerince, iptal edilebileceği ve bunun en önemli nedenleri ile yapılması gereken hususlar ortaya konulacaktır. 

II- Kamu İhale Kurulu Kararlarının Önemli Bir Bölümü İdari Yargı Tarafından İptal Ediliyor

Kamu İhale Kurulu kararları, muhataplarına “4734 sayılı Kanun'un 65'inci maddesi uyarınca bu kararın tebliğ edildiği veya tebliğ edilmiş sayıldığı tarihi izleyen otuz gün içerisinde Ankara İdare Mahkemelerinde dava yolu açık olmak üzere” şeklinde bir açıklama ile duyurulur. Alınan KİK kararı nedeniyle hak kaybına uğrayan gerek idare gerekse istekliler Ankara İdare Mahkemeleri nezdinde dava açabilmektedir.

Kamu İhale Kurulu tarafından verilen kararların, dava konusu yapılması sonucu, idari yargı mercilerince verilen kararlar ise Kurul tarafından uygulanmak zorundadır. Bu kapsamda alınan Kurul kararları ise “Mahkeme Kararına Uyma Kararı” olarak adlandırılır. Yıllara göre Kurul tarafından alınan “uyma kararları” aşağıdaki Çizelge’de sunulmuştur:

Çizelge: Kamu İhale Kurulu’nun Mahkeme Kararına Uyma Karar Miktarları ve Oranı

(Not: Rakamlar Kamu İhale Kurumu Resmî web Sitesinden Alınmıştır)

Çizelgeden de görüleceği üzere, Kurul tarafından verilen yüzlerce karar, idari yargı tarafından uygun görülmemiş ve bozulmuştur. Son yıllarda Kurul kararlarının mahkemelerce iptal edilmesinde, önemli oranda azalma olmasına rağmen, azımsanmayacak bir fark da görülmektedir. Başka bir anlatımla, dava konusu yapılan Kurul kararlarının; %6 ile %15 arasında değişen oranda hukuka uygun bulunmaması olasıdır! 

III- Mahkemeler Tarafından Kamu İhale Kurulu Kararları En Çok Hangi Hususlarda İptal Ediliyor?

İhale mevzuatında, Kamu İhale Kurumuna yapılacak başvuru usul ve esasları ile başvuru bedelleri belirlenmiştir. Aynı şekilde ihale mevzuatında, Kamu İhale Kurumu ve Kuruluna ait çalışma esasları da düzenlenmiştir. (Bkz: 4734 sayılı Kanun’un 53’ncü maddesi) Buna göre itirazen şikâyet başvurusunda bulunacak aday, istekli veya istekli olabilecekler, her yıl belirlenen başvuru bedellerini, Kurumun resmi hesaplarına yatırmak ve Kurulun da yapılan başvuruyu detaylı olarak incelemesi zorunluluğu bulunmaktadır. Ayrıca ihale mevzuatında gerekirse Kurulun, teknik konularda; resmi ve akademik kuruluşlardan görüş alması da düzenlenmiştir. Ancak Kurul tarafından verilen bazı kararların, gerekli incelemeler yapılmadan alındığı görülmektedir. Bu durumda, hak kaybına uğrayan kişilerin dava açmaları halinde, mahkemelerce Kurul kararları hukuka uygun bulunmamakta ve ihale işleminin iptali söz konusu olmaktadır. 

Anlattığımız hususların benzerine onlarca kararda görmekteyiz. Örneğin Danıştay; “…davalı idarece, 4734 sayılı Kanun'un 56. maddesinin ikinci fıkrasına aykırı bir şekilde eksik inceleme yapılarak tesis edilen dava konusu Kurul kararının uyuşmazlığa konu kısmında bu yönüyle hukuka uygunluk, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararının bu kısmında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.” yönünde karar vermiş ve Kurul kararını bozmuştır. (Bkz. Danıştay 13. Dairesinin 15.04.2025 tarihli ve E:2025/659, K:2025/1550 sayılı kararı)

Yine Kamu İhale Kurulu tarafından verilen bir karar Danıştay tarafından “Bu durumda, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif edilen cihazların 0-3 yaş aralığı yorum özelliğine sahip olup olmadığı hususunda tereddüt oluştuğundan, davacı şirket tarafından itirazen şikayet başvurusunda ileri sürülen iddiaların da ciddi ve somut iddialar olduğu anlaşıldığından, ihale komisyonu kararına karşı itirazen şikayet başvurularını inceleme görev ve yetkisine sahip olan Kurul tarafından, gerektiğinde uzman görüşüne de başvurularak, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından teklif edilen cihazların Teknik Şartnamelerin 2. maddelerini karşılayıp karşılamadığı, 3 yaş altı yorum özelliğine sahip olup olmadığı araştırılarak yargısal denetime elverişli bir karar verilmesi gerekirken, yetki ve sorumluluğun idarede olduğundan bahisle itirazen şikayet başvurusunun reddine yönelik dava konusu Kurul kararında hukuka uygunluk, aksi yöndeki temyize konu Mahkeme kararında ise hukuki isabet bulunmadığı sonucuna varılmıştır.” denilmek suretiyle bozulmuştur. (Bkz. Danıştay 13. Dairesinin 13.02.2025 tarihli ve E:2024/3527, K:2025/760 sayılı kararı)

Sonuç olarak, Kamu İhale Kurumu’na yapılan başvurular, yeterli incelemeye tabi tutulmadığından dolayı mahkemeler tarafından iptal edilmektedir. Hemen belirtmek gerekir ki, mahkemelerin, eksik inceleme yapılan Kurul kararını iptal etmesi için bu kararın, hak kaybına uğrayan taraflarca, dava konusu yapılması zorunludur.

 IV- Sonuç: Mahkemeye Gitmeden Pes Etmeyin 

        Resmi veriler ve Danıştay kararlarından da anlaşıldığı üzere, Kamu İhale Kurul kararları, yeterli şekilde incelenmemektedir. Bu nedenle hak kaybına uğrayan taraflarca, eksik incelenen ihale işlemleri dava konusu yapılmaktadır. Mahkemeler ise eksik ve kusurlu incelenen bu tür kararları hukuka uygun bulmamakta ve ihale işlemlerini, iptal etmektedir. Oysa ihale mevzuatının özünü; Kamu İhale Kurumu da dahil tüm idarelerin “güvenirliği” ile “ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılması” prensibine dayandırmıştır. (Bkz. 4734 sayılı Kanun’un Temel İlkeler başlıklı 5’inci maddesi) Bununla beraber mahkeme kararıyla bozulan her Kurul kararı, bu ilkelerin zedelenmesine neden olmaktadır. 

        Yukarıda anlatılan nedenlerle aday, istekli ve istekli olabilecek kişilerin, hukuken haklı oldukları hususları, ihale konusunda uzman ihale avukatları nezdinde dava konusu yapmaları gerekmektedir. Aksi takdirde başta Kuruma yaptıkları başvuru bedelleri olmak üzere, maddi ve manevi zarara uğramaları kaçınılmaz olacaktır. Bu nedenle mahkemeye gitmeden pes etmeyin.  05.08.2025