Yeni Değişiklikler Kapsamında, SGK Borcuna Yönelik Şikayet Başvurusu Ne Zaman Yapılır?

I-Kamu İhale Kurul Kararının Konusu 

01.08.2025 tarihinde yürürlüğe giren Kamu Alımlarının Elektronik Ortamda Yapılmasına İlişkin Uygulama Yönetmeliği ile birlikte, ihale işlemlerinde oldukça köklü değişiklikler yapıldı. Bunlardan birisi isteklilere ait SGK Borçlarının, ihalenin ilk oturumunda belirlenmesi ve bu durumun isteklilere bildirilmesi, yönteminin uygulanmasıdır. 

Bu durum ise isteklilerin, şikâyet başvurusu yapma hakkını ne zaman kullanması gerektiği hususunda, tereddütler yaşanmasına neden olmaktadır. SGK borcu olduğu bildirilen isteklilerin idareye yapacakları şikâyet başvurularını; İdarenin ilk oturumunda belirlediği durumu bildirdiği tarihten itibaren mi yoksa, kesinleşen ihale kararının isteklilere bildirildiği tarihten sonra mı yapacakları hususu, önem arz etmektedir. 

Konuyla ilgili aşağıda açıkladığımız Kurul kararı, bu hususa açıklık getirmiştir. 

II- İtirazen Şikâyet Başvurusunun Nedeni 

Başvuru dilekçesinde özetle; idarece EKAP üzerinden yapılan sorgulama sosyal

güvenlik borcu bulunduğu gerekçesiyle tekliflerinin değerlendirme dışı bırakıldığı, yapılan başvurunun süre yönünden reddedildiği, bu durumun ihale mevzuatına aykırı olduğu, iddia edilmiştir.  

III- Konuyla İlgili İhale Mevzuatı  

4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdareye şikâyet başvurusu” başlıklı 55’inci maddesinde “Şikâyet başvurusu, ihale sürecindeki işlem veya eylemlerin hukuka aykırılığı iddiasıyla bu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gereken tarihi izleyen günden itibaren 21 inci maddenin (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelerde beş gün, diğer hallerde ise on gün içinde ve sözleşmenin imzalanmasından önce, ihaleyi yapan idareye yapılır. İlanda yer alan hususlara yönelik başvuruların süresi ilk ilan tarihinden, ön yeterlik veya ihale dokümanının ilana yansımayan diğer hükümlerine yönelik başvuruların süresi ise dokümanın satın alındığı tarihte başlar…” hükmü,

İhalelere Yönelik Başvurular Hakkında Yönetmelik’in “Başvuru süreleri” başlıklı

6’ncı maddesinde “(1) İdareye şikayet süresi; ihale sürecindeki şikayete konu işlem veya eylemlerin farkına varıldığı veya farkına varılmış olması gerektiği tarihi izleyen günden itibaren Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) ve (c) bentlerine göre yapılan ihalelere yönelik başvurularda beş gün, diğer hallerde on gündür. ...” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Sürelerle ilgili genel esaslar” başlıklı 7’nci maddesinde “(1) Süreler; … c) İdarenin işlem veya eylemlerine karşı yapılacak başvurularda şikayete yol açan durumun farkına varıldığı yahut farkına varılmış olması gerektiği tarihi,…izleyen günden itibaren başlar. …” hükmü,

Bahse konu Yönetmelik’in “Ön inceleme konuları ve ön inceleme üzerine yapılacak işlemler” başlıklı 16’ncı maddesinde “(1) Başvurular öncelikle;

… c) Başvurunun süresinde yapılıp yapılmadığı, … yönlerinden sırasıyla incelenir.

…(2) Başvuru dilekçesi ve ekinde yukarıda belirtilen ön inceleme konuları bakımından bir aykırılığın bulunmaması durumunda esasın incelenmesine geçilir.

…(4) Yapılan ön inceleme sonucunda, bir aykırılığın tespit edilmesi halinde bu hususa ilişkin ön inceleme raporu düzenlenir.” hükmü,

Aynı Yönetmelik’in “Ön inceleme konularına aykırılık üzerine alınacak kararlar”

başlıklı 17’nci maddesinde “(1) 16’ncı maddenin birinci fıkrası bakımından bir aykırılığın tespiti üzerine Kurul tarafından başvurunun reddine karar verilir. …” hükmü yer almaktadır.

IV-Kamu İhale Kurulunun Değerlendirmesi

01.08.2025 tarihinde yürürlüğe giren Kamu Alımlarının Elektronik Ortamda Yapılmasına İlişkin Uygulama Yönetmeliği çerçevesinde elektronik ortamda gerçekleştirilen pazarlık usulü ile gerçekleştirilen ihalelerde ilk fiyat tekliflerinin sunulduğu ihalenin ilk oturumunda idarece EKAP üzerinden yapılan sorgulamayla isteklilerin ihale tarihi itibarıyla sosyal güvenlik prim borçlarının bulunup bulunmadığının kontrol edilerek idarece tutanak altına alınacağı, bu çerçevede ihalenin ilk oturumunda düzenlenen tutanağın tebliğ edilmesiyle istekliler tarafından öğrenilen sosyal güvenlik borcu bulunup bulunmadığına ilişkin hususun, ihale komisyonu kararının taraflarına tebliğ tarihindeki durumundan farklılık arz etmeyeceğinin açık olduğu, dolayısıyla, sosyal güvenlik borcu bulunup bulunmadığına yönelik idari işlemlerin hukuka aykırılığını iddia eden istekliler için farkına varıldığı tarih veya farkına varılmış olması gereken tarihin, ihalenin ilk oturumda düzenlenen tutanağın EKAP üzerinden isteklilere tebliğ edildiği tarih olarak dikkate alınması gerektiği, ve idareye şikâyet başvurusu süresinin de bu tarihten itibaren başlatılması gerektiği açıktır.

Bu itibarla, başvuru sahibinin sosyal güvenlik borcu bulunmadığına ilişkin iddiasına yönelik olarak yapılan incelemede; başvuruya konu ihalede, ihalenin ilk oturumuna ilişkin idare tarafından düzenlenen tutanağın 28.08.2025 tarihinde EKAP üzerinden tüm isteklilere tebliğ edildiği ve bahse konu tutanağın EKAP üzerinden tebliği edildiği yazıda idareye şikayet başvuru süresinin bu tebligatın yapıldığı tarihi izleyen günden itibaren başlayacağının açıkça ifade edildiği, dolayısıyla başvuru sahibinin bu tarihte iddia konusu hususu öğrendiği ve bahse konu iddiasına ilişkin olarak şikâyet süresinin bu tarihten itibaren başlaması gerektiği, başvuru sahibinin bu tarihten itibaren 5 (beş) gün içinde idareye şikâyet

başvurusunda bulunması gerekirken, bu süre geçtikten sonra 05.09.2025 tarihinde idareye yapılan şikâyet başvurusunun süresinde bir başvuru olmadığı anlaşıldığından, anılan iddianın süre yönünden reddi gerektiği sonucuna varılmıştır.  (Bkz. Kamu İhale Kurulu’nun 01.10.2025 tarihli 2025/UH.II-2159 sayılı kararı).

V. Sonuç ve Değerlendirmemiz

İhalenin birinci oturumunda ihale komisyonu tarafından gerçekleştirilmesi gereken işlemler, 01.08.2025 tarihinde yürürlüğe giren mevzuatta belirlenmiştir. İsteklilerin şikâyet başvurusuna yönelik, “farkına varıldığı tarih” veya “farkına varılmış olması gereken tarih” olarak, İdarenin ilk oturumdaki işlem tarihini esas almaları gerekmektedir.  

Sonuç olarak, ihalenin ilk oturumunda, isteklilere tebliğ edilen belgeler kapsamında fark edilen hukuka aykırılığın, mevzuatta belirlenen süre içerisinde İdareye başvuru olarak yapılması zorunludur. 13.10.2025