İlk Oturumundaki Kuşkulu İşlemi Nedeniyle, İhalesi İptal Edilen ve Beyanları Yalanlanan Belediye, Ne Yapmalı?
I-Kamu İhale Kurul Kararının Konusu
Elektronik ihaleler, gereksiz iş yükünü azaltması, süreleri kısaltması, şeffaflık ve rekabeti artırması kapsamında idareler ile isteklilere önemli avantajlar sağlamaktadır. Ancak teknolojinin yaygınlaşması, ihalelerde bazı önemli kuşkulu işlemleri de beraberinde getiriyor.
Detayı aşağıda anlatılan Kamu İhale Kurulun ihale iptal kararı nedeninin, ihaledeki görevlilerin ihmalinden mi yoksa EKAP’tan mı kaynaklı olduğu araştırılmıştır. Bilahare ilk oturumdaki kuşkulu işlemi nedeniyle ihalesi iptal edilen ve beyanları teknik olarak gerçeğe aykırı olduğu kanıtlanan Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesinin, bundan sonra yapması gereken hususlar, tavsiye niteliğinde açıklanmıştır.
II- KİK’e Yapılan Başvurusunun Nedeni
İstekli firma tarafından yapılan itirazen şikâyet başvurusunda özetle; “13.10.2025 tarihinde saat 16:20’de yapılan ihalenin ilk oturumuna ait tutanağın, aynı günün mesai saatleri içerisinde istekliler ve hazır bulunanlar önünde ihale komisyonu tarafından EKAP üzerinde açılması ve mesai bitimine kadar tüm isteklilere bildirilmesi gerektiği halde, ihale tarihinden bir gün sonra 14.10.2025, Salı günü, saat: 14:13’de hazırlanan tutanağın tüm isteklilere gönderildiği, istekliler tarafından EKAP'ta yaklaşık maliyet bilgisine ve isteklilerce teklif edilen fiyatlara ilişkin “İsteklilerce Teklif Edilen Fiyatlar” tutanağına 14.10.2025 tarihinde saat 17:14’ten itibaren erişilebildiği, bu durumda yapılan işlemlerde mevzuata aykırı şekilde hareket edilerek 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun temel ilkelerinden olan saydamlık, eşit muamele, güvenirlik ve gizlilik ilkelerinin ihlal edildiği, ihalenin iptal edilmesi gerektiği …” iddialarına yer verilmiştir.
III- Şikâyete Konu Olayla İlgili İhale Mevzuatı
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Kamu Alımlarının Elektronik Ortamda Yapılmasına İlişkin Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve/veya tekliflerin hazırlanması ve gönderilmesi” başlıklı 10’uncu maddesinde “(1) Başvuru veya tekliflerin gönderilmesinde e-teklif kullanılır. E-teklifler; başvuru/teklif mektubu ile idari şartname düzenlemeleri esas alınarak oluşturulan ihaleye katılım belgesi ve diğer ekler kullanılarak hazırlanır ve e-imza ile imzalanarak ihale tarih ve saatine kadar gönderilir.
(2) İhaleye katılım belgesinin hazırlanmasında;
a) Doğrudan EKAP’ta oluşturulan,
b) Entegrasyonlar aracılığıyla erişilen,
c) (a) veya (b) bendi kapsamı dışındakilere ilişkin EKAP’a yüklenen, bilgi ve belgeler kullanılır. Entegrasyonlardan kaynaklanan teknik sorunlar nedeniyle gerekli bilgi ve belgelere ulaşılamaması durumunda bunlara ilişkin belgeler de (c) bendi kapsamında EKAP’a yüklenir. (c) bendi kapsamında yüklenecek belgelerde, ilgili uygulama yönetmeliğinin belgelerin sunuluş şekline ilişkin hükümleri esas alınır.
…
(7) Başvuru ve teklifler EKAP tarafından güvenli şifreleme yöntemleri ile saklanır.” hükmü,
Kamu Alımlarının Elektronik Ortamda Yapılmasına İlişkin Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve/veya tekliflerin açılması” başlıklı 11’inci maddesinde “(1) Teklifler, ihale komisyonu tarafından ihale tarih ve saatinde EKAP’ta açılır. Yaklaşık maliyet tutarı ile teklif verenler ve teklif fiyatları isteklilerin erişimine açılır. Bu aşamada, isteklilerin geçici teminatlarının uygun olup olmadığı, EKAP üzerinden yapılan sorgulamalara göre; ihale tarihi itibarıyla ihalelere katılmaktan yasaklı olup olmadığı ile kesinleşmiş vergi ya da sosyal güvenlik prim borçlarının bulunup bulunmadığı kontrol edilir. Yabancı isteklilerin, kendi ülkelerinin mevzuat hükümleri uyarınca ihale tarihi itibarıyla kesinleşmiş vergi ya da sosyal güvenlik prim borçlarının bulunup bulunmadığına ilişkin kontrol ise sözleşmenin imzalanması aşamasında gerçekleştirilir.
(2) Birinci fıkra kapsamında yapılan işlemlere ilişkin hususlar ile yaklaşık maliyet
tutarı, teklif verenler ile teklif fiyatları ve varsa açılamayan teklifler tutanağa bağlanır ve bu tutanak isteklilere bildirilir.
(3) Pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde son fiyat teklifleri, danışmanlık hizmet alımı ihalelerinde ise mali teklifler, yaklaşık maliyet ile birlikte isteklilere bildirilir. Fiyat veya fiyat ile birlikte fiyat dışı unsurlar üzerinden elektronik eksiltme yapılması öngörülen ihalelerde eksiltme tamamlandıktan sonra yaklaşık maliyet tutarı ile teklif verenler ve teklif fiyatları isteklilere bildirilir.
(4) Bu madde kapsamında yer alan hükümler, niteliğine uygun düştüğü ölçüde ön
yeterlik/yeterlik başvurularının açılmasında da uygulanır.” hükmü,
Kamu Alımlarının Elektronik Ortamda Yapılmasına İlişkin Uygulama Yönetmeliği’nin “Başvuru ve/veya tekliflerin değerlendirilmesi ile ihalenin karara bağlanması” başlıklı 12'nci maddesinde “(1) Teklifler açıldıktan sonra 11 inci maddenin birinci fıkrasına göre uygun bulunmayan teklifler değerlendirme dışı bırakılır. Pazarlık usulüyle yapılan ihalelerde son fiyat tekliflerinin alınması işlemi, elektronik eksiltme yapılan ihalelerde ise eksiltme işlemleri; teklifi bu aşamada değerlendirme dışı bırakılmayan istekliler davet edilerek gerçekleştirilir.
(2) Birinci fıkraya göre uygun olduğu anlaşılan tekliflerden ekonomik açıdan en
avantajlı birinci ve ikinci teklif olması öngörülenlerin değerlendirilmesine geçilir. Bu değerlendirme, idari şartname düzenlemeleri çerçevesinde ihaleye katılım belgesine aktarılan bilgi ve belgeler esas alınarak yapılır. Değerlendirme işlemi; aşırı düşük teklif açıklaması istenen ihalelerde, teklifi aşırı düşük olan isteklilerin tamamı için gerçekleştirilir. Belli istekliler arasında ihale usulüyle yapılan ihalelerde tüm başvurular ve/veya teklifler değerlendirilir.
(3) İkinci fıkraya göre yapılan değerlendirmede, ihaleye katılım belgesine aktarılan bilgi ve belgelerden; entegrasyonlar aracılığıyla veya EKAP ya da diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının internet sayfası üzerinden erişilebilenlerin teyit işlemi gerçekleştirilir. 10 uncu maddenin ikinci fıkrasının (c) bendi kapsamında ihaleye katılım belgesine aktarılan belgelerden teyit edilemeyenler bu haliyle değerlendirmeye esas alınır ve ihtiyaç duyulması hali hariç bu belgelerin fiziki olarak sunulması istenmez. …” düzenlemesi yer almaktadır.
IV-Yaşanan Olay ve Kamu İhale Kurulunun Değerlendirmesi
İdareye yapılan şikâyet başvurusu üzerine idarece gönderilen cevabi yazıda; “…İdaremiz tarafından 13.10.2025 tarih ve saat 10:00 da yapılan ihalenin EKAP üzerinden e-tekliflerin değerlendirilmesi sonrası "Tekliflerin Açılmasına İlişkin Tutanağın" saat 16:20 de düzenlendiği, düzenlenen tutanağın aynı saatte ve tarihte ihale komisyonuna iletildiği ve EKAP sisteminde yaşanan yoğunluktan dolayı e-Anahtarın çalışmadığı anlaşılmış olup, yaşanan sorunun EKAP yoğunluğunun düzelmesinden sonra ilgili tutanak tarafınıza 14.10.2025 Saat 9:00'da iletilmiştir…” şeklindeki ifadelere yer verildiği görülmüştür.
Kamu İhale Kurulu tarafından, İdarece şikâyet başvurusuna verilen cevabi yazı ve başvuru sahibinin iddialarının değerlendirilmesi amacıyla Elektronik İhale Dairesi Başkanlığına yazılan yazı ile “…İdarece 13.10.2025 tarihinde gerçekleştirilen söz konusu ihaleye ilişkin düzenlenen “Tekliflerin Açılmasına İlişkin Tutanak”ın ihale tarihinden sonra 14.10.2025 tarihinde isteklilere tebliğ edildiği, bu duruma ilişkin idareye yapılan şikayet başvurusu üzerine idarece gönderilen cevabi yazıda “…İdaremiz tarafından 13.10.2025 tarih ve saat 10:00 da yapılan ihalenin EKAP üzerinden e-tekliflerin değerlendirilmesi sonrası "Tekliflerin Açılmasına İlişkin Tutanağın" saat 16:20 de düzenlendiği, düzenlenen tutanağın aynı saatte ve tarihte ihale komisyonuna iletildiği ve EKAP sisteminde yaşanan yoğunluktan dolayı e-Anahtarın çalışmadığı anlaşılmış olup, yaşanan sorunun EKAP yoğunluğunun düzelmesinden sonra ilgili tutanak tarafınıza 14.10.2025 Saat 9:00'da iletilmiştir…” şeklindeki ifadelere yer verildiği görülmüştür.
Bu çerçevede itirazen şikâyet başvurusunun neticelendirilmesi için söz konusu ihalenin gerçekleştirildiği gün EKAP sisteminden kaynaklı teknik aksamaların olup olmadığı hususlarına ilişkin bilgi ve belgelere ihtiyaç duyulmaktadır…” şeklinde bilgi belge talep edilmiştir.
Elektronik İhale Dairesi Başkanlığı tarafından Kamu İhale Kuruluna gönderilen cevabi yazıda “…Talebiniz çerçevesinde EKAP kayıtları incelendiğinde; 2025/1419572 İKN'li ihalede "Tekliflerin Açılmasına İlişkin Tutanak"ın iki kez düzenlendiği,
Söz konusu ilk tutanak düzenlemesinin 13.10.2025 tarihi ve saat 16.20'de yapıldığı, anılan tutanağın 14.10.2025 tarihi ve saat 08.20'de tebliğ edildiği ve ihale komisyon üyelerinin tutanak imzalama tarih ve saatlerinin aşağıdaki gibi olduğu:
- 13.10.2025 tarihi ve saat 16:24
- 13.10.2025 tarihi ve saat 16:27
- 14.10.2025 tarihi ve saat 08:14
- 14.10.2025 tarihi ve saat 08:16
- 14.10.2025 tarihi ve saat 08:20
Bahsi geçen ihale ve ilk düzenlenen "Tekliflerin Açılmasına İlişkin Tutanak"ı 13.10.2025 tarihi ve saat 16:24'de imzalayan (imza sırasında birinci sırada olan) kullanıcı ile 14.10.2024 tarihi ve saat 08.14'de imzalayan (imza sırasında üçüncü sırada olan) kullanıcının log kayıtları incelendiğinde; herhangi bir hata kaydının bulunmadığı,
Söz konusu ikinci tutanak düzenlemesinin ise 14.10.2025 tarihi ve saat 14:13'de
yapıldığı, anılan tutanağın 14.10.2025 tarihi ve saat 17:14'de tebliğ edildiği ve ihale komisyon üyelerinin tutanak imzalama tarih ve saatlerinin aşağıdaki gibi olduğu:
- 14.10.2025 tarihi ve saat 14:14
- 14.10.2025 tarihi ve saat 16:39
- 14.10.2025 tarihi ve saat 17:11
- 14.10.2025 tarihi ve saat 17:12
- 14.10.2025 tarihi ve saat 17:14
tespit edilmiştir.
Ek olarak EKAP sistem kayıtları incelendiğinde; 13.10.2025 tarihinde EKAP sunucularında işlemci, bellek, disk ve ağ yapısında teknik açıdan anormal bir durum görülmediği tespit edilmiştir…” şeklinde ifadelerin yer aldığı görülmüştür.
Kurul tarafından yapılan incelemede, başvuruya konu ihalenin 13.10.2025, Saat: 10:00’da gerçekleştirildiği, ilk oturumun ihale günü olan 13.10.2025 tarihinde kapatılması gerekirken 14.10.2025 tarihinde kapatıldığı, söz konusu duruma ilişkin idarece “…İdaremiz tarafından 13.10.2025 tarih ve saat 10:00 da yapılan ihalenin EKAP üzerinden e-tekliflerin değerlendirilmesi sonrası "Tekliflerin Açılmasına İlişkin Tutanağın" saat 16:20 de düzenlendiği, düzenlenen tutanağın aynı saatte ve tarihte ihale komisyonuna iletildiği ve EKAP sisteminde yaşanan yoğunluktan dolayı e-Anahtarın çalışmadığı anlaşılmış olup, yaşanan sorunun EKAP yoğunluğunun düzelmesinden sonra ilgili tutanak tarafınıza 14.10.2025 Saat 9:00'da iletilmiştir…” şeklindeki ifadelere yer verildiği görülse de, konuya ilişkin Elektronik İhale Dairesi Başkanlığı tarafından gönderilen cevabi yazıda, kullanıcıların log kayıtları incelendiğinde, herhangi bir hata kaydının bulunmadığı, ihale günü 13.10.2025 tarihinde EKAP sunucularında işlemci, bellek, disk ve ağ yapısında teknik açıdan anormal bir durum görülmediğinin belirtildiği, dolayısıyla ihalede ilk oturumun ihale gününden sonra 14.10.2025 tarihinde kapatıldığı ve isteklilerin yaklaşık maliyet bilgisine ve isteklilerce teklif edilen fiyatlara ilişkin “Tekliflerin Açılmasına İlişkin Tutanak”a 14.10.2025 tarihi itibariyle erişebildiği dikkate alındığında ihalenin ilk oturumuna ilişkin olarak gerçekleştirilen idari işlemlerin mevzuata uygun olmadığı ve ihalenin iptalinin gerektiği anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır. (Bk. Kamu İhale Kurulu’nun 12.11.2025 tarihli 2025/UH.I-2395 sayılı kararı).
V. Değerlendirmemiz
İhale mevzuatına göre ihalenin ilk oturumunda istekliler ile teklifleri ve yaklaşık maliyetin açıklanarak isteklilerin belgelerinin eksik olup olmadığı ile teklif mektubu ve geçici teminatlarının usulüne uygun olup olmadığı kontrol edilir. Bunlar tutanağa bağlanarak ilk oturum kapatılır. Bu şekilde, ihalenin ilk oturumundaki söz konusu bilgilerin tutanağa geçirilmesi ve daha sonra herhangi bir uyuşmazlık ile karşılaşılmaması ve istekilere ait belgelerin düzeltilmemesi veya tamamlatılmaması amaçlanmaktadır.
Elektronik ortamda gerçekleştirilen ihalelerde de bu sistem aynı şekilde yürütülmek zorundadır. Bu kapsamda; e-tekliflerin, aynı günün mesai saatleri içerisinde istekliler ve hazır bulunanlar önünde ihale komisyonu tarafından EKAP üzerinde açılır. İhale günü ilk oturumda tekliflerin alınması ve açılması sürecinde yaklaşık maliyet tutarının da isteklilere açıklanır. Bu işlem için “1. Oturumu Kaydet ve Tutanakları İsteklilere Gönder” düğmesine basıldığında ihaleye teklif veren isteklilere, söz konusu ihalede birinci oturumun tamamlandığına ve EKAP’ta “Durum İzleme Ekranı” sayfasından birinci oturuma ilişkin tutanaklara erişebileceklerine ilişkin bildirimin ve e-postanın gönderileceği isteklilerin, bu aşamadan itibaren “Durum İzleme Ekranı” sayfasından ihalenin birinci oturumu ile ilgili tutanaklara erişebilmesi ve yaklaşık maliyetini öğrenebilmeleri sağlanır.
Somut olayda ise ihale mevzuatına aykırı olarak, ilk oturumun ihale gününden sonra 14.10.2025 tarihinde kapatıldığı ve isteklilerin yaklaşık maliyet bilgisine ve isteklilerce teklif edilen fiyatlara ilişkin “Tekliflerin Açılmasına İlişkin Tutanak”a 14.10.2025 tarihi itibariyle erişebildiği anlaşılmaktadır. Bu durum ise Log kayıtları, (bir sistemde “kim, neyi, ne zaman, hangi cihaz/IP ile yaptı” sorularının cevabını veren dijital izlerdir.) üzerinden tespit edilmiştir.
Yukarıdaki nedenlerle, Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi tarafından gerçekleştirilen ve Kanun’un Temel İlkelerine aykırı olan ihalesi, Kamu İhale Kurulu tarafından iptal edilmiştir.
VI. Sonuç
Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi tarafından gerçekleştirilen ve Kanun’un Temel İlkelerine aykırı olduğu saptanan ihalenin, Kamu İhale Kurulu tarafından iptal edilmesi oldukça önemlidir. Çünkü Kurul yaptığı incelemede (Elektronik İhale Dairesi Başkanlığının açıklamaları doğrultusunda), Belediyenin açıkça gerçeğe aykırı beyanlarda bulunduğunu belgelemiştir.
Sonuç olarak Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesinin; ya kuşkulu işlemler yapıldığını kabullenerek, ihale görevlilerine gerekli idari cezayı vermesi veya verilen kararın arkasında durarak, Kamu İhale Kurulu kararını, dava konusu yapması gerekmektedir. Aksi durumda Belediyenin güvenilirliği sekteye uğrayacaktır. 28.11.2025
KILIÇ HUKUK VE DANIŞMANLIK OFİSİ Daha fazla bilgi edinmek için iletişime geçiniz. Tel: 0 312 285 96 00- 0545 285 96 00 |
Kas