Yapım İşlerinde Fiyat Dışı Unsurların İş Ortaklıklarında Puanlanması Sorunu 

I-Kamu İhale Kurul Kararının Konusu 

İdare tarafından 28.08.2025 tarihinde açık ihale usulü ile gerçekleştirilen “Goncalı - Kaklık İstasyonları Arası … Hidrolik Menfez Yapılması İşi” ihalesine ilişkin olarak V… Ltd. Şti. – R… Ltd. Şti. İş Ortaklığı, ihalede fiyat dışı unsurların değerlendirmesinin eksik ve kusurlu yapıldığı gerekçesiyle, 06.11.2025 tarihinde itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur. Konuyla ilgili yaşanan bu olayın, Kamu İhale Kurulu’nun aldığı karar üzerinden incelenmesi gerekmektedir. 

II- İtirazen Şikâyet Başvurusunun Nedeni 

İş Ortaklığı itirazen şikâyet dilekçesinde özetle; ikinci ihale komisyonu kararında H… Oğuz’un ekonomik açıdan en avantajlı birinci teklif sahibi, kendi tekliflerinin ise ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif olarak belirlendiği, ikinci ihale komisyonu kararının mevzuata aykırı olduğu, fiyat dışı unsur puanı değerlendirmesinde ortak girişimin ortaklarından birinin belgeyi sunmasının yeterli olacağı, yalnızca iş ortaklığının alması gereken puanın yanlış hesaplandığı yönünde iddialarda bulunmuştur.  

III- Konuyla İlgili Kamu İhale Genel Tebliği Düzenlemeleri  

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Yapım işlerine ilişkin diğer hususlar” başlıklı 53’üncü maddesinde “…53.3.4. Fiyat dışı unsur olarak niceliksel ve niteliksel belirlemeler yapılabilir. Bu kapsamda;

a) İstekli hakkında ihale tarihinden önceki son beş yıl içinde kamu ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilmemiş olması,

b) 4735 sayılı Kanuna göre imzalanan sözleşmelerin, ihale tarihinden önceki son beş yıl içinde aynı Kanunun 16 ncı maddesine göre devredilmemiş ve/veya yükleniciden kaynaklanan nedenlerle feshedilmemiş olması,

c) 4735 sayılı Kanuna göre ihaleyi yapan idare ile imzalanan sözleşmelere konu işlerin, ihale tarihinden önceki son beş yıl içinde süre uzatımı dahil süresinde bitirilmiş olması,

ç) Kullanılacak olan tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın isteklinin kendi malı olması,

d) Yapım işleri cirosunun toplam ciroya oranı,

e) İsteklinin faaliyet süresini gösteren genel deneyimi,

f) Belli İstekliler Arasında İhale Usulü İle İhale Edilen Yapım İşlerinde Uygulanacak Tip Ön Yeterlik Şartnamesinin 7.9 uncu maddesinde belirlenen puanlama kriterleri,

g) İsteklinin ihaleyi yapan idareye karşı yükleniminde bulunan yapım işlerinin sayısı ve/veya tutarının düşük olması,

ğ) İhale konusu işi oluşturan bileşenler itibarıyla isteklinin teklifi ile yaklaşık maliyet yapısının birbiri ile uyumu,

h) İhale konusu iş kapsamındaki iş kalemleri/iş gruplarının belirli bir miktarının daha önceki bir işte gerçekleştirilmiş olması,

hususları ile idare veya Kurum tarafından belirlenen benzeri diğer hususların biri, birkaçı ya da tamamı fiyat dışı unsur olarak kullanılabilir.

…

53.3.5. Fiyat dışı unsur puanlamasında belirlenen unsurların niteliğine uygun düştüğü ölçüde;

a) Asgari ve azami değerler arasında kalan ara değerler için doğrusal orantı yapılır.

b) İş ortaklığının puanı, her bir ortağın hesaplanan puanlarının ortaklık oranları ile çarpılması suretiyle bulunan puanların toplamıdır. Ancak 53.3.4 üncü maddenin (ç) bendinde yer alan unsurun puanlamasında ortaklardan biri veya birkaçı tarafından aranan kriterin sağlanması yeterlidir…” açıklaması yer almaktadır.

IV-Kamu İhale Kurulunun Değerlendirmesi

Yapılan başvuru kapsamında Kamu İhale Kurulu; “Yukarıda aktarılan fiyat dışı unsurlardan puan alınabilmesi için, açıklanan durumlara ilişkin iş deneyim belgesi veya hakediş raporunun sunulması gerekmektedir. İhaleye iş ortaklığı halinde katılım sağlanması durumunda anılan belgelerin hangi ortak tarafından sunulacağı hususuna ilişkin olarak, başvuruya konu ihaleye ait İdari Şartname’nin fiyat dışı unsur tanımlarının yapıldığı 35.1.1’inci maddesinde hem “ortak girişimlerde ortaklardan birisinin belgeyi sunması puanın alınması için yeterli olacaktır” hem de “İş ortaklıklarında fiyat dışı unsur puanı her bir ortağın hesaplanan puanlarının ortaklık oranları ile çarpılması suretiyle bulunan puanların toplamıdır” şeklinde iki çelişkili düzenlemenin bulunduğu anlaşılmıştır.

Anılan Şartname maddesinde söz konusu iş deneyim belgesi veya hakediş raporlarının sunulması konusunda iş ortaklıklarında ortaklardan birisinin belgeyi sunmasının puanın alınması için yeterli olacağı ve iş ortaklıklarında fiyat dışı unsur puanının her bir ortağın hesaplanan puanlarının ortaklık oranları ile çarpılması suretiyle bulunan puanların toplamı olacağı şeklinde doküman düzenlemeleri arasında uyumsuzluk bulunduğu ve bu hususun teklif oluşturulması esnasında isteklileri tereddüde düşürecek nitelikte olduğu anlaşıldığından, ihalenin iptal edilmesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.” yönünde değerlendirmelerde bulunmuştur.  (Bkz. Kamu İhale Kurulu’nun 26.11.2025 tarihli 2025/UY.I-2523 sayılı kararı)

V. Sonuç ve Değerlendirme 

Kamu İhale Kurulunun değerlendirmesinden de anlaşılacağı üzere İdare, fiyat dışı unsurlar kapsamında hem eksik ihale dokümanı hazırlamış hem de ihale değerlendirmesini hatalı yapmıştır! Nihayetinde ihale iptal edilmiştir. 

Kusurlu idari işlemler sonucu, kamu alımının gecikmesi ve kamu zararı oluşması kaçınılmazdır! Ayrıca ihalenin iptali nedeniyle, İdarenin güvenirliğinin olumsuz yönde etkilendiğini de değerlendirmekteyiz. Bu nedenle, ihalelerin liyakatli kişilerce gerçekleştirilmesine önem verilmeli, açık kusuru bulunan kamu görevlilerine, cezai yaptırımlar uygulanmalıdır. 30.12.2025